Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli, Radek Rak

Autor: Radek Rak
Tytuł: Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli
Wydawnictwo: Powergraph
Liczba stron: 464

Jakób Szela jest chamem, chwyta się zajęć w polu, pomaga w karczmie u Żyda, jednak ma poczucie, że to nie wszystko, co może zrobić ze swoim życiem. Młody mężczyzna zdaje sobie sprawę z tego, że szlachta i panowie mogą więcej, jednak czuje, że i on może czegoś dokonać. Gdy zadurza się w młodej kobiecie, którą zabiera mu pan, Szela postanawia, że zacznie szukać własnej drogi życiowej. Los przygotowuje mu wiele przygód, które zmienią go na zawsze.

Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli to powieść Radka Raka klasyfikowana jako fantastyka. To historia opowiedziana na nowo z otoczką magii, która dotyczy postaci najbardziej znanego przywódcy chłopskiego w czasie powstania w Galicji. Jakób Szela jest bowiem postacią historyczną, która odegrała ważną rolę podczas antyszlacheckich wystąpień chłopów w okresie rabacji galicyjskiej.

Jakóba poznajemy w latach młodości. Jest porywczy i opryskliwy, jak to w młodym wieku bywa. Z czasem staje się nieco zagubiony – traci miłość, zostaje poniżony wysoką karą wymierzoną przez pana, a na dodatek rozpoczyna tułaczkę, która zmieni go w zupełnie inną osobę. Chamom jawi się jako bohater, panom – jako postrach. Jest odważny i wyznacza sobie cele, które stara się konsekwentnie realizować. Jest też szorstki w obyciu.

Fabuła skupia się na przedstawieniu postaci Jakóba i na jego dziejach. Widzimy, jak stał się przywódcą powstania. Nim do tego doszło, przebył długą drogę. Wątek tarć na linii chłopi–szlachta jest bardzo ciekawy. Z jednej strony pokazuje, jak silną ręką panowie trzymają chamów, jak ich traktują, a z drugiej widzimy bezradność i bierność wieśniaków wobec szlachty. Panowie mogli robić to, na co mieli ochotę – gwałcić, brać siłą, poniżać, korzystać dowoli. Także refleksje na temat chłopów są ciekawe. Szlachta wypowiada się o chamach pogardliwie, jakby byli podgatunkiem lub zwierzętami, nie traktuje ich jak ludzi.

W powieści są też wątki miłosne. Jakób zakochuje się, mimo że nie mówi o tym wprost. Oddaje jednak swoje serce kobiecie, a potem ma z tego powodu wiele problemów. Relacje z płcią piękną opisywane są głównie w sferze erotycznej. Nie jest jednak tak, że Jakób nie czuje nic poza pociągiem seksualnym do swoich partnerek. Gdy znikają, szuka je, rozmyśla o nich, jest gotowy na poświęcenie.

Intrygujące są też realia, które autor starał się oddać w książce. Pory roku wyznaczające etapy życia: pracę i odpoczynek, zabawę, kary i nagrody, codzienne sprawy przewijają się na marginesie powieści, ale sprawiają, że jest ona pięknie namalowanym obrazem tamtych czasów. Całość jest dodatkowo zanurzona w baśniowości, pewnym rodzaju magii, który ujawnia się w scenach pod postacią czartów, rusałek, wiedźm, wężowych ludzi, jak i elementów trudnych do wychwycenia. Całość ma specyficzny, bardzo oryginalny klimat.

Książka Radka Raka to prawdziwa baśń. Ma podłoże historyczne, wyrosła z legendy, została doprawiona szczyptą magii i świetnym językiem. Stylizacja jest majstersztykiem. Nie jest to współczesna polszczyzna, autor włożył ogrom pracy, by i dialogi, i narracja były jak żywcem wyjęte z Galicji. Czytając, nie sposób nie docenić faktu, że Rak doskonale imituje mowę tamtych czasów i czyni to jakby bez cienia trudności. Tekst czyta się z ogromną przyjemnością, a zachwytom nad stylizacją nie ma końca.

Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli to książka wyjątkowa, bardzo oryginalna, co sprawia, że na pewno nie trafi do każdego odbiorcy. Nie jest to nic złego, czasem lepiej mieć mało czytelników, ale uważnych i wrażliwych na piękno słowa, niż trafiać w gusta ogółu. To książka, którą się czyta z uwagą, której się poświęca czas. Nie można przez nią przebrnąć w jeden wieczór, bo wtedy nie wychwyci się wielu rzeczy w tej historii. Zdecydowanie polecam waszej uwadze. Musicie się sami przekonać, jak bardzo jest wyjątkowa na tle innych powieści.

Powieść przeczytałam dzięki uprzejmości księgarni internetowej TaniaKsiazka.pl. Na TaniejKsiazce znajdziecie też inne polecane książki rodzimych autorów, którym warto poświęcić uwagę - zobaczcie sami.