Cykl życia książki w bibliotece

Zastanawialiście się kiedyś, jaką drogę musi przebyć książka, nim trafi na biblioteczną półkę? Założę się, że nie. Pomyślałam, że pokażę wam, jak ta trasa przebiega „od kuchni”, w bibliotece. Szczegóły różnią się między instytucjami, jednak jest wiele punktów, które są wspólne. Wpis powstał w ramach akcji #wypożyczamzbiblioteki.

Zakup

Książkę najpierw trzeba kupić, to rzecz naturalna. Biblioteki często mają konkretne księgarnie internetowe, w których robią zakupy. Są tam promocje i rabaty dla placówek kulturalnych, stąd też można nabyć więcej za mniej. Zazwyczaj dokonuje się większego zakupu – kilkunastu pozycji. Książki trafiają następnie do opracowania.

Dar

Czasem biblioteki otrzymują książki w darze. Pochodzą one od czytelników, wydawnictw, samorządów, a czasem od innych bibliotek. Można je też wygrać w ramach projektów. Te książki też podlegają wpisaniu do systemu, gdzie zaznacza się często sposób nabycia jako „inne” lub „dar”.

Opracowanie

Zajmuje się nim albo bibliotekarz pracujący w danej placówce, albo – jeśli w bibliotece istnieje taki dział – dział opracowania. Na czym polega to zajęcie? Po pierwsze należy sprawdzić, czy dostarczono wszystkie pozycje, ułożyć je alfabetycznie i policzyć. Następnie wpisuje się je do systemu lub księgi papierowej (chyba coraz rzadziej. Nadaje się im sygnatury, czyli wskazuje, w którym miejscu będą stały i do jakiego działu należały np. że będzie to literatura polska lub dział z medycyną, a może książka z poziomu II, czyli dla młodszych czytelników. Następnie książki otrzymują pieczątkę i numer inwentarzowy. Coraz częściej pozycje mają też naklejki z kodem, które widzicie na okładkach. Dzięki temu łatwiej je zaczytać do systemu.

Wprowadzanie do systemu

Idealnie dla bibliotekarza, gdy opis (elektroniczna informacja na temat wybranej pozycji z danymi o niej) danej książki został już stworzony w systemie. Czasem jednak pracownik musi stworzyć opis od podstaw lub poprawić istniejący. Dla czytelnika nie ma to znaczenia, bo najczęściej bierze książkę z półki, jednak dla bibliotekarzy poprawny opis jest bardzo ważny. Zawiera nie tylko imię i nazwisko autora, tytuł pozycji, lecz także hasła, które opisują książkę, informacje na temat wydania, numer ISBN, często też nazwę serii czy krótkie streszczenie. To wszystko ułatwia potem czytelnikom wyszukiwanie książki w katalogu internetowym.

Prace techniczne

Poza pieczątkami, nadaniem numeru i naklejeniem kodów, książki przechodzą jeszcze inne prace techniczne. Są wśród nich okładanie w folię, jeśli w danej bibliotece się ją stosuje, a także naklejanie sygnatur na grzbiet książki. Niektóre biblioteki umieszczają na okładkach też informacje na temat tomów, opisują serię czy gatunek książki.

Gotowa do odbioru

Po zakupie, wprowadzeniu do systemu, opieczątkowaniu i ofoliowaniu książka może już trafić na biblioteczną półkę. Proces wygląda na prosty i krótki, jednak czasem podczas wprowadzania do zbiorów można napotkać problem na przykład należy samodzielnie stworzyć opis, co wymaga skupienia. Czytelnik widzi książkę na ostatnim etapie, czyli w momencie, gdy może ją wypożyczyć. Jednak zanim po nią sięgnie, lektura musi przejść przez kilka rąk.