"Opowieść o Kullervo" J.R.R. Tolkien

Autor: J.R.R. Tolkien

Redakcja: Verlyn Flieger

Tytuł: Opowieść o Kullervo

Tytuł oryginalny: The Story of Kullervo

Wydawnictwo: Prószyński i S-ka

Liczba stron: 272

Kalervo zostaje zabity przez własnego brata, Untamo. Jego ciężarna żona i dwójka dzieci żyją, ale zostają niewolnikami Untamo. Gdy na świat przychodzą Kullervo i Wanona, matka nie jest zainteresowana ich wychowaniem, bo ciągle rozpacza po zabitym ukochanym, natomiast starsze rodzeństwo nie chce pogorszyć swojego losu i odcina się od noworodków, służąc zabójcy ojca. Kullervo, który już od najmłodszych lat był silny, dowiaduje się od matki, czemu jest smutna i co stało się z jego ojcem. Chłopiec poprzysięga zemstę na Untamo. 

Opowieść o Kullervo J.R.R. Tolkiena to jedna z pierwszych prób stworzenia legendy przez tego autora. Historia oparta na zalążkach innych mitów była potem inspiracją do tworzenia kolejnych opowieści. Mówi się, że postać Kullervo była pierwowzorem dla bohatera Dzieci Hurina, jednak także w innych jego utworach można dostrzec sięganie po styl czy kreację świata, którą zapoczątkowała właśnie Opowieść o Kullervo.

Główny bohater – Kullervo – to porywczy, silny i nie dający sobą sterować młodzieniec, którego los przesądziły dwa wydarzenia. Po pierwsze – śmierć ojca, która zdeterminowała chłopca do szukania sprawiedliwości na własną rękę i obudziła w nim pragnienie zemsty. Po drugie – spotkanie w lesie dziewczyn, z której chciał zrobić swoją towarzyszkę. Obie te sytuacje sprawiły, że Kullervo zmienił się. Jednak tak naprawdę nigdy, nawet będąc dzieckiem, nie był łagodny i potulny, był raczej krnąbrny.

Choć sama historia nie jest spisana w całości – brakuje zakończenia, które jest tylko szkicem, a wątki w środku często są porwane i niedokończone – to trzeba przyznać, że utwór robi wrażenie na czytającym. Nie brakuje w nim elementów, które mogą wydawać się groźne – chociażby próby zabójstwa Kullervo – zaskoczenia, zemsty i intryg. Opisywana jest jako najmroczniejsza i najbardziej tragiczna z opowieści Tolkiena. Na pewno jest smutna, ale nie powiedziałabym, że mroczna. Może to wina tekstu, który jest jedynie zalążkiem całej opowieści.

To, co jest wielkim plusem tej książki, to nie sama historia Kullervo, lecz dodatki, które otrzymujemy. Po pierwsze obszerna Przedmowa redaktorki, która wskazuje na to, skąd wziął się mit, jak powstawał utwór, gdzie szukać podobieństw do tej opowieści w innych dziełach Tolkiena oraz jak zmodernizowała go Flieger. Do tego dodajmy jeszcze tekst w języku angielskim, liczne przypisy, dodatki w nawiasach kwadratowych, które informują czytelnika o tym, jak wyglądał oryginał tekstu, czy skany rękopisu, a dostaniemy naprawdę bogatą w informację pozycję, która zainteresuje fanów Tolkiena i pokaże im, jak pracował. Warty przeczytania jest też umieszczony na końcu referat na temat Krainy Bohaterów. 

Opowieść o Kullervo to ciekawa książka, choć sam tekst może nieco rozczarować tym, że jest niedokończony i poszarpany. Czasem trudno było się połapać w imionach bohaterów, niektóre sceny wydawały się nie łączyć z poprzednimi. A jednak – ta historia warta jest uwagi, bo pokazuje kunszt autora, pozwala porównać jego twórczość z początkowego okresu z tą późniejszą. Opowieść jest próbą stworzenia nowego, bogatego i wielopoziomowego świata, który potem zobaczymy np. we Władcy pierścieni. Właśnie z tego względu warto sięgnąć po Opowieść o Kullervo – by zobaczyć, jak wielką wyobraźnię miał Tolkien i jak potrafił przelać na papier swoje pomysły.

Książka dostępna jest w dziale Nowości Księgarni Tania Książka: