"Opowieść wigilijna" Charles Dickens

Autor: Charles Dickens

Tytuł: Opowieść wigilijna

Tytuł oryginalny: A Christmas Carol

Wydawnictwo: Biblioteka Akustyczna

Czas nagrania: 2 godziny 59 minut

Ebenezer Scrooge jest skąpcem jakich mało. Scrooge uwielbia pomnażać swój majątek i tylko to jest sensem jego życia. Mężczyzna nie lubi ludzi, uważa, że święta to głupota i że jego pracownik robi wszystko, by wyciągnąć od niego pieniądze. Gdy w wigilijną noc zjawia się w jego domu duch dawnego przyjaciela i wspólnika i oznajmia, że jeśli Ebenezer się nie zmieni, skończy jak on, mężczyzna jest przerażony. Czy duchy, które mają się u niego zjawić, sprawią, że Scrooge spojrzy na siebie i swoje życie inaczej?

Opowieść wigilijna Charlesa Dickensa to chyba najbardziej znana książka tego autora. Przy okazji jest to powieść, która prawdopodobnie jest najbardziej kojarzącą się ze świętami lekturą. 

Książka odpowiada o tym, co przydarzyło się skąpemu Scrooge’owi w święta Bożego Narodzenia. Trzecioosobowy narrator relacjonuje te wydarzenia i często zwraca się do czytelników bezpośrednio, odnosząc się do czegoś, co już powiedział. Dzięki temu skraca się dystans między nim a czytelnikiem i lepiej odbiera się ten tekst.

Głównym tematem książki jest zmiana, jaka zachodzi w Scrooge’u. Mężczyzna widzi swoją przeszłość, teraźniejszość i przyszłość i zaczyna rozumieć, że postępował źle. Zdaje sobie sprawę z tego, jakie zdanie mają o nim ludzie, jak jest odbierany i co robi źle. Wie, że jeśli dalej będzie tak czynił, skończy jak dawny wspólnik, Jakub Marley, który przybył do niego strudzony i zakuty w łańcuchy. 

W powieści motyw moralizatorski jest naprawdę bardzo widoczny. Goniący za pieniądzem Scrooge zaczyna zdawać sobie sprawę, że nie to jest w życiu ważne i że jeśli dalej będzie tak robił, nikt nie zapłacze po nim po śmierci. Już wizyta pierwszego ducha świąt robi na nim ogromne wrażenie, a kolejne spotkania tylko utwierdzają go w przekonaniu, że do tej pory był złym człowiekiem. Czytelnik wraz z bohaterem zaczynają rozumieć, że w życiu nie jest ważne to, ile kto ma pieniędzy, tylko jaki jest dla innych, jak się do nich odnosi.

Atmosfera książki jest dość ciekawa. Z jednej strony znajdujemy się w wiktoriańskiej Anglii w święta Bożego Narodzenia, co w zestawieniu z nastrojem głównego bohatera daje nam dwa zupełnie różne światy – szczęśliwej aury świąt i zgorzkniałej i posępnej atmosfery wywołanej samą postacią Scrooge’a. Spotkania z duchami przynoszą wiele uczuć i emocji – od strachu, poprzez nostalgię i smutek, po przerażenie i skruchę. Gdy czytałam tę powieść pierwszy raz, miałam gęsią skórkę na samą myśl o duchach, które odwiedzały bohatera. 

Opowieść wigilijna miała wiele wydań i edycji. Pojawiła się także jako audiobook. Ja miałam okazję wysłuchać taki, który czyta Janusz Zadura. Lektor jest fantastyczny w tym, co robi – doskonale zmienia głosy, dając słuchającemu możliwość rozpoznania osoby, która właśnie mówi, i świetnie interpretuje tekst, dzięki czemu jest on przyjemny w słuchaniu i naprawdę wciągający. Janusz Zadura wczuwa się w lekturę i sprawia, że przenosimy się wraz z tekstem do XIX-wiecznej Anglii, obserwujemy zmianę bohatera i jego wędrówkę w czasie.

Powieść nie zestarzała się, temat w niej przedstawiony jest uniwersalny. Święta to doskonały czas na zmiany, także te w swoim charakterze i nastawieniu. To też czas refleksji i rachunku sumienia – choć może niekoniecznie tak drastyczny, jak u Scrooge’a, którego musiały odwiedzić duchy, by zobaczył swoje życie z dystansu i ocenił decyzje, które podjął. Dla mnie Opowieść wigilijna to lektura obowiązkowa w święta, klasyka, którą powinien poznać każdy, więc jeśli jeszcze nie mieliście szansy na przeczytanie, koniecznie to nadróbcie.

Audiobooka wysłuchałam dzięki uprzejmości Audioteka.pl: